Mỹ phải chuẩn bị chiến tranh với Trung Quốc
Credit: aspistrategist.org.au
LS Nguyễn Văn Thân
17/02/2018
Vào ngày 19/1/2018, Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Jim
Mattis đã công bố Chiến Lược Quốc Phòng mới của Mỹ tại Đại Học John Hopkins.
Văn kiện này bổ túc cho Chiến Lược An Ninh quốc gia mà Tổng Thống Trump công bố
vào tháng 12 năm 2017 dựa trên 4 trụ cột là bảo vệ an ninh quốc nội, đẩy mạnh
sự thịnh vượng của Mỹ, duy trì hòa bình bằng sức mạnh và phát huy ảnh hưởng của
Mỹ. Nếu 4 mục tiêu này nói lên khát vọng chung chung của chính quyền Trump thì
Chiến Lược Quốc Phòng hoạch định kế hoạch quân sự cụ thể để đạt được mục tiêu
mà chiến lược an ninh quốc gia đề ra.
Chiến Lược Quốc Phòng lần trước ra đời dưới thời
Robert Gates cách đây đúng một thập niên vào ngày 31/7/2008. Khác với các văn
bản trước đây, Chiến Lược Quốc Phòng 2018 khá ngắn gọn và do chính tay Bộ
Trưởng Quốc Phòng Jim Mattis soạn thảo. Mattis là một vị tướng thủy quân lục
chiến. Do đó, ông sử dụng ngôn ngữ thẳng thừng như một người lính. Trong hai
thập niên qua, chiến lược quốc phòng của Mỹ đặt ưu tiên việc chống khủng bố Hồi
Giáo. Lần này thì hoàn toàn đảo ngược. Thật ra, Mattis cho rằng Mỹ đã chểnh
mảng với chiến lược quốc phòng trong thời gian qua. Chiến lược mới sẽ ghi nhận
thực tế là Trung Quốc và Ngà la mối đe dọa lớn nhất của Mỹ. Thứ hai là Bắc Hàn
và Iran. Sau chót mới là khủng bố Hồi Giáo.
Theo Mattis, Trung Quốc và Nga là 2 cường quốc ”xét
lại” và có tham vọng bành trướng lãnh thổ. Cả hai đều muốn thách thức trật tự
toàn cầu dựa trên các chuẩn mực và luật pháp quốc tế cũng như có ý đồ định hình
thế giới theo mô hình nhà nước chuyên chế của họ. Bắc Kinh và Moscow thực hành
các biện pháp lũng đoạn với âm mưu là kiểm soát chính sách kinh tế, phát triển,
ngoại giao và an ninh của các quốc gia khác trong và ngoài khu vực cận kề với
họ. Đặc biệt là Trung Quốc. Bắc Kinh sử dụng các món đòn kinh tế trấn lột (predatory
economics) và quân sự hóa Biển Đông với mục đích đẩy Mỹ ra khỏi khu vực để độc
chiếm Biển Đông. Trong khi đó, Nga sử dụng sức mạnh quân sự để kiểm soát các
quốc gia trong khu vực Đông Âu cũng như phá hoại các thể chế dân chủ tại
Georgia, Crimea, và Đông Ukraine.
Chiến Lược Quốc Phòng mới khẳng định Trung Quốc và
Nga là hai đối thủ chiến lược của Mỹ, chớ không phải là đối tác. Cạnh tranh
giữa các cường quốc sẽ là trọng tâm của mọi chính sách quốc phòng trong thời
gian tới. Đây là một bước ngoặt quan trọng có thể làm thay đổi cục diện an ninh
và hòa bình thế giới.
Để theo đuổi mục đích của chiến lược này Bộ Quốc
Phòng Mỹ sẽ đặt nỗ lực vào 3 lãnh vực. Thứ nhất là xây dựng một lực lượng quân
đội hùng mạnh và nguy hiểm nhất. Thứ hai là siết chặt quan hệ với đồng minh và
nới rộng quan hệ đối tác với các quốc gia khác. Và thứ ba là cải cách phương
cách điều hành Bộ Quốc Phòng để gia tăng hiệu năng.
Trung Quốc và Nga đã có phản ứng mạnh mẽ. Ngoại
Trưởng Nga Sergei Lavrov nói rằng thật là đáng tiếc thay vì đối thoại giải
quyết bất đồng dựa trên luật quốc tế thì Mỹ lại chọn phương án đối đầu. Lavrov
cũng cho rằng đây là cách mà Mattis sử dụng để thuyết phục Quốc Hội Mỹ gia tăng
ngân sách cho Bộ Quốc Phòng.
Phát ngôn nhân Bộ Quốc Phòng Trung Quốc Nhậm Quốc
Cường (Ren Guoqiang) đã chỉ trích mạnh mẽ Chiến Lược mới của Mattis. Ông Nhậm
biện bạch là Trung Quốc có toàn quyền xây cất và thiết lập phương tiện quân sự
để bảo vệ chủ quyền tại Biển Đông. Thậm chí, ông cáo buộc chính Mỹ là thủ phạm
thao túng gây rối tình hình an ninh tại Biển Đông. Bà Hoa Xuân Oánh Phát Ngôn
Nhân Bộ Ngoại Giao Trung Quốc đi xa hơn một bước và kêu gọi Mỹ hãy từ bỏ tư duy
cũng như ý định tiến hành một cuộc chiến tranh lạnh với Trung Quốc.
Trả lời câu hỏi của truyền thông Úc, Bộ Trưởng Quốc
Phòng TNS Marise Payne nói rằng bà chia sẻ quan điểm của Mỹ được thể hiện qua
văn bản Chiến Lược Quốc Phòng mới. Phó Thủ Tướng Barnaby Joyce còn thẳng thắng
hơn khi ông nhận định mối đe dọa từ Trung Quốc lớn hơn khủng bố là “rõ như ban
ngày” (bleeding obvious). Nhưng sau đó, Ngoại Trưởng Julie Bishop và Thủ Tướng
Malcolm Turnbull cãi chính là Úc không coi Trung Quốc và Nga như là một mối đe
dọa an ninh quốc gia. Chính bà Payne cũng đã đính chính là bà không có ý cho
rằng Trung Quốc và Nga đang đe dọa an ninh của nước Úc.
Theo Gs Paul Dibb, Chiến Lược Quốc Phòng mới là một
hồi chuông cảnh báo đối với Úc vì quan điểm của Bộ Quốc Phòng Mỹ mạnh mẽ hơn
nhiều so với Bạch Thư Quốc Phòng 2016 và Bạch Thư Ngoại Giao 2017 của Úc. Mỹ
coi cả hai cường quốc Trung Quốc và Nga là đối thủ nhưng không có bằng chứng rõ
ràng cho thấy Mỹ có đánh thắng cả hai cùng một lúc. Là đồng minh của Mỹ, Úc
phải dự liệu tính tới tình huống này. Có nghĩa là có ngày Úc sẽ phải sát cánh
với Mỹ để đánh lại Trung Quốc và Nga. Liệu Úc có chuẩn bị đầy đủ tinh thần và
phương tiện cho viễn ảnh này chưa?
Ngay sau khi công bố Chiến Lược Quốc Phòng mới,
Mattis liền thăm viếng Nam Dương và Việt Nam là hai nước có tranh chấp với
Trung Quốc tại Biển Đông. Mattis ca ngợi vai trò của Nam Dương là điểm tựa hàng
hải của Ấn Độ – Thái Bình Dương và nhấn mạnh là Hoa Kỳ hoàn toàn ủng hộ quyết
định của Jakarta đặt tên vùng biển trong đường 9 đoạn của Trung Quốc nhưng nằm
trong vùng đặc quyền kinh tế của Nam Dương là Bắc Natuna. Tại đây, Mattis cũng
thương lượng bán 48 chiếc phi cơ F16 cho Nam Dương trị giá 4.5 tỷ Mỹ kim. Trò
chuyện với ký giả, Mattis nói rằng ”mọi quốc gia lớn nhỏ đều đáng được tôn
trọng. Không thể chấp nhập bất cứ hành vi bắt nạt nào”.
Tại Việt Nam, Mattis ghé thăm và thắp nhang tại
Chùa Trấn Quốc. Tuy mang tính biểu tuợng nhưng Mattis muốn gửi một thông điệp
rõ ràng là Hoa Kỳ sẵn sàng giúp Việt Nam bảo vệ chủ quyền trong trường hợp
Trung Quốc tiến hành xâm lấn. Ngoài việc miêu tả Hà Nội như là ”đối tác cùng
chí hướng”, Mattis cũng công bố là Hàng Không Mẫu Hạm Carl Vinson sẽ ghé vào Đà
Nẵng trong tháng 3 tới. Có nhiều dấu hiệu cho thấy là Mattis sẽ cứng rắn hơn
với Trung Quốc tại Biển Đông. Dưới chính quyền Trump, hải quân Mỹ không cần
phải xin phép trước mà có toàn quyền quyết định thi hành chiến dịch tuần tra tự
do hàng hải để đối phó với yêu sách bành trướng chủ quyền của Bắc Kinh. Vào
ngày 20/01, tàu khu trục USS Hopper đi vào phạm vi 12 hải lý của bãi cạn
Scarborough Shoal do Trung Quốc kiểm soát. Bắc Kinh đã lớn tiếng phản đối việc
này, cho rằng Mỹ xâm phạm chủ quyền của họ. Scarborough Shoal là nơi mà Trung
Quốc đã giựt từ tay Phi Luật Tân. Thế mà Manila chẳng buồn lên tiếng về việc
này. Tổng Thống Duterte đã quay 180 độ. Không những đang cứu xét tiến hành khai
thác dầu khí chung trong vùng biển có tranh chấp, Duterte còn cho phép Bắc Kinh
tiến hành thăm dò tại vùng biển phía tây Philippines thuộc chủ quyền hoàn toàn
của Philippines và là nơi không có tranh chấp.
Vào tháng 9 năm 2017, Quốc Hội Mỹ thông qua ngân
sách quốc phòng lên tới 700 tỷ. Tổng Thống Trump sẽ yêu cầu Quốc Hội chuẩn chi
716 tỷ cho ngân sách quốc phòng 2019. Vào ngày 2/2/2018, Ngũ Giác Đài công bố
chính sách mới là Mỹ sẽ tiến hành khai triển hai loại vũ khí hạt nhân mới. Thứ
nhất là vũ khí hạt nhân chiến lược có cường độ thấp nhằm để tấn công và phá hủy
căn cứ quân sự nằm sâu dưới lòng đất. Nói là có cường độ thấp nhưng sức công
phá còn nhiều hơn hai trái bom nguyên tử Mỹ thả xuống Hiroshima và Nagasaki.
Thứ hai là hoả tiễn hát nhân phóng từ tàu ngầm. Bộ Quốc Phòng Mỹ dự trù sẽ chi
1,200 tỷ trong 30 năm cho kế hoạch này. Theo Tổ Chức Kiểm Soát Vũ Khí, Mỹ ước
lượng có 6,800 vũ khí hạt nhân so với 7,000 của Nga. Pháp có 300 và Trung Quốc
đứng thứ tư với con số 270. Chính sách mới này chính thức chấm dứt và đảo ngược
nỗ lực giải giới vũ khí hạt nhân của Tổng Thống Obama.
Nga và Trung Quốc đã giận dữ lên án chính sách hạt
nhân mới của Mỹ. Một vài tờ báo của Nga và Trung Quốc kêu gọi Moscow và Bắc
Kinh cùng hợp sức để chống lại ”thái độ hiếu chiến” của Mỹ. Vào tháng 12 năm
ngoái, báo The Sun của Anh đưa tin là quân Nga và Trung Quốc bí mật tập trận
chung để đối đầu với Mỹ nếu Tổng Thống Trump quyết định tấn công đưa quân vào
Bắc Hàn.
Vào ngày 18/1/2018, Ấn Độ tổ chức diễn đàn Raisina
có sự tham dự của chỉ huy lực lượng hải quân tứ quốc “kim cương dân chủ” là Đô
Đốc Harry Harris Tư Lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ vừa được đề cử làm Đại Sứ Mỹ
tại Úc, Đô đốc Katsutoshi Kawano, Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Phòng vệ biển
Nhật Bản, Phó đô đốc Sunil Lanba, Tổng tham mưu trưởng Hải quân Ấn Độ, và Tư lệnh
Hải quân Hoàng gia Úc, Phó đô đốc Tim Barrett. Tại đây, Đô Đốc Harris đã thắng
thắn nhận định Trung Quốc là “thế lực gây rối làm biến đổi nguyên trạng” và làm
“xói mòn lòng tin trong khu vực“. Trong buổi điều trần trước Quốc Hội Mỹ vào
ngày 14/2, ông đi xa hơn nữa và lên án Trung Quốc có tham vọng bành trướng lãnh
thổ và ý đồ phá vỡ trật tự thế giới dựa trên luật pháp quốc tế. Đô Đốc Harris
cũng cảnh báo là Mỹ phải chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh với Trung Quốc.
Với Chiến Lược Quốc Phòng và Chính Sách Vũ Khí Hạt
Nhân mới mà Bộ Quốc Phòng Mỹ đưa ra cùng với thái độ cứng rắn của Bộ Trưởng
Quốc Phòng Mattis và Đô đốc Harris, khó mà tránh khỏi một cuộc chạy đua vũ
trang cũng như tình trạng căng thẳng leo thang giữa Mỹ và Trung Quốc trong thời
gian sắp tới. Câu hỏi là nếu Chiến Tranh Thế Giới Thứ ba xảy ra thì liệu Mỹ có
khả năng đánh bại cả hai đối thủ từ phương Đông cùng một lúc hay không?
Vào tháng 9 năm 2015, trong chuyến công du chính
thức lần đầu tiên với cương vị là Chủ Tịch Trung Quốc, Tập Cận Bình phát biểu
về quan hệ tương lai Mỹ Trung là: “chúng ta nên nhận định triệt để dựa vào sự
thật để tránh trở thành nạn nhân của sự hoang tưởng và định kiến. Không có cái
gì gọi là cái bẫy Thucydides trên thế giới này. Nhưng nếu các cường quốc luôn
mắc phải sai lầm chiến lược, họ có thể tự gài bẫy Thucydides cho chính bản thân
mình”.
Nếu chiến tranh giữa Mỹ và Trung Quốc nổ ra thì sẽ
có nhiều sử gia ấn định mốc điểm khởi đầu từ quyết định chiến lược tiến hành
quân sự hóa Biển Đông của Tập Cận Bình. Người Trung Quốc thường tự hào là họ
thông suốt lịch sử với chiều dài lịch sử đẫm máu hơn 5,000 năm của dân tộc
Trung Hoa. Vấn đề là ông Tập có áp dụng lời khuyên này cho chính bản thân ông
khi quyết định tiến hành quân sự hóa các thực thể ở Biển Đông để Mỹ phải phản ứng
với Chiến Lược Quốc Phòng mới hay không? Và liệu ông Tập có thể hóa giải được
cái bẫy mà sử gia Thucydides đã đặt ra từ 2,500 năm về trước hay không?
Comments
Post a Comment